In deze minireeks volgen we de leerlingen van het VTI in Veurne. We zien hoe ze een oldtimer busje bouwen uit hout en metaal. In de vorige aflevering zagen we al hoe de buitenwanden van het busje met metaal bekleed werden en hoe een omkasting voor de wielen werd gemaakt. In deze aflevering zullen de jongeren ook de voorzijde van het dak met metaal bekleden en gaan ze verder met de afwerking van de bumper. De achterzijde en binnenkant van het busje worden ook met afwerkingsprofielen afgewerkt. De spatborden zijn nog niet helemaal op maat. Met een lange rechte strook bepaalt Alexandro de vorm van het spatbord. De bedoeling is dat de spatborden dezelfde breedte heeft als de opstap. Nu behoudt het spatbord bovenaan zijn breedte, maar wordt het smaller naar de opstap toe. Ook de voorzijde willen de leerlingen afgerond afwerken. Met de bandschuurmachine schuurt Alexandro de randen weg tot aan de afgetekende lijn. Nu nog even het spatbord terug plaatsen om te zien of de randen mooi op elkaar aansluiten. Ook het spatbord van het achterwiel moet een gelijke vorm bekomen. Met een rechte, maar flexibele houten lat tekenen Tony en Alexandro de lijnen van het spatbord af. Ook hier moeten ze naadloos aansluiten op de breedte van de opstap. De achterkant wordt eveneens afgerond. Met een decoupeerzaag worden de grootste stukken hout afgezaagd. Om er voor te zorgen dat de randen glad zijn, en mooi afgewerkt maakt Alexandro nog gebruik van de bandschuurmachine. In een volgende stap zal leerling Lukas de zijkanten van de spatborden met fineer bekleden, want hier waren de lagen van de triplexplaat nog zichtbaar. Allereerst snijdt Lukas het fineer in een dunne reep. Om recht te snijden met het breekmes, plaatst hij een stuk hout met rechte randen waarlangs hij kan snijden. De breedte van het stuk fineer mag wat breder zijn dan de dikte van het spatbord zodat we zeker geen fineer te kort komen. De stukken die over de rand komen, kunnen we later nog weg halen. Lukas verdeelt een laag contactlijm over de strook. Hier gebruikt hij een vlak stuk resthout voor. De contactlijm wordt aangebracht op beide te verlijmen oppervlakken. Het oplosmiddel in de lijm laat de leerling verdampen en dan kunnen beide onderdelen worden samengevoegd. De polymeren in de lijm gaan met elkaar binden tot 1 stevig geheel. Het is van belang dat de strook goed wordt aangeduwd om te voorkomen dat het los komt te zitten. Aan de ronde vorm van het spatbord wordt extra aandacht gevestigd omdat de volledige zijkant moet bedekt worden. Op de gebogen delen zullen verschillende kleinere stukken fineer geplakt worden. De leerling snijdt stuk per stuk het fineer af langs de vorm van het spatbord. De vellen fineer mogen elkaar niet overlappen, daarom wordt de strook afgesneden net tot waar er al fineer is. Als alle randen van fineer zijn voorzien, en al het overtollige fineer is weg gesneden, gaat Lukas met een vel schuurpapier over de randen om zeker te zijn dat ze goed zijn afgewerkt. Ondertussen gaat ook leerling Runne verder met het bevestigen van fineer op het opstapje. Hij bevestigt contactlijm op de binnenzijde van de fineer en op 1 zijde van de opstap, even wachten... en daarna plaatst hij het werkstuk in de lijm. Hij snijdt de resten fineer af. En herhaalt dezelfde stappen voor de andere zijde. Lijm uitstrijken, in de fineer plaatsen en op maat snijden. Runne schuurt het overtollige fineer weg met de bandschuurmachine. Om er nu nog voor te zorgen dat de omkasting die in de vorige aflevering gemaakt werd, goed te bevestigen aan het spatbord gaat de leerling opnieuw een verbinding maken met domino’s. De leerkracht tekent af waar de gaten moeten komen te zitten, zodat ze opnieuw, bij beide stukken hout loodrecht op elkaar staan. Omdat het werkstuk gebogen vormen heeft, wordt er extra goed opgelet dat de freesmachine loodrecht op het werkstuk staat. Nu toch even de twee onderdelen er bij nemen, en kijken of alles past… Dat ziet er niet slecht uit! De afwerking van de bumper staat nu op de planning. Leerkracht Tony bevestigt een dunne lat om de neus van het busje volledig af te werken. De leerling plaatst een brede lat wengé hout waar de bumper moet komen. Zo tekent hij precies af hoeveel hout zal nodig zijn. In een eerste stap wordt de lat hout op maat gemaakt. Leerkracht Tony tekent vervolgens de gebogen lijn van het onderste deel van de bumper af op het nieuwe stuk. Zo kan het hout met de bandschuurmachine gemakkelijk dezelfde ronding aannemen. Met de freesmachine worden de randen nog mooi afgewerkt. Leerkracht Tony toont even voor hoe het moet, en dan gaan de jongeren aan de slag! De achterzijde van het busje is nu aan de beurt! Er mag geen hout in de weg zitten om de hoekprofielen te kunnen bevestigen. Daarom wordt het teveel hout met een beitel weg gehaald. Op dit vlakke stuk zullen wengé profielen worden bevestigd. Om een afgeronde hoek te maken, gebruiken ze een freesmachine. Bij de freesmachine, in tegenstelling tot bijvoorbeeld een draaibank, draait het gereedschap in plaats van het werkstuk. Op die manier worden stukken hout weggehaald in een specifieke vorm. De schaaf op de machine wordt gewisseld naar een freeskop met een hol gebogen mes om kwartrond te frezen. Er wordt extra aandacht gevestigd op de draairichting van de frees. Zo wordt het stuk hout tegen het draaiend gereedschap geduwd. Op het toestel zijn ook de nodige geleiders en beveiligingskleppen voorzien. De leerkracht toont hoe de vork aan de steel zit met een stuk resthout. Daarna stelt hij de CNC-gestuurde freesmachine in: de hoogte, de diepte en onder welke hoek de tool dient geplaatst te worden om te frezen. Daarna gaat Runne aan de bak! Nu de hoek gefreest is, plaatst Runne de afgeronde balk wengéhout even op zijn plaats achteraan het busje. … Die rand mag nog wat ronder! Tony gaat hiervoor aan de slag met een schuurmachine. Hij maakt de hoek helemaal rond. Zo ligt ook deze afwerking volledig in lijn met de looks van het busje. De leerkracht lijmt het hout en maakt gebruik van een aantal hout spieën en lijmklemmen om de lat op zijn plaats te houden. Om de binnenzijde van het busje af te werken, heeft de leerkracht een aantal latten voorbereid die in verstek zijn gezaagd. Hij bevestigt ze met constructielijm en klemt ze vast met een lijmklem tot de lijm volledig is uitgehard. Nu gaan de leerlingen en leerkrachten metaal verder met de voorzijde van het dak. De leerkrachten metaalbewerking onderzoeken hoe ze op een gemakkelijke manier de juiste rondingen zullen kunnen aftekenen op een metalenplaat. Ze plaatsten een groot stuk papier op de voorzijde. Met een balpen volgen ze de lijnen van het busje. Zo willen ze een stuk papier bekomen die dezelfde maten heeft als het betreffende stuk. Op die manier kan het op maat gesneden blad dienen als sjabloon. Op naar de hal van de metaalbewerkers! En dat treft! Het reststuk plaat van de zij-bekleding van het busje is net groot genoeg! In de vorige aflevering volgden we hoe de leerlingen de ronde boog uitsneden uit een plaat. Die ronde boog kan nu verwijderd worden. De leerlingen leggen het op maat geknipte stuk papier op het plaatmateriaal en ze tekenen af. Met de haakse slijper halen ze nu het te veel metaal weg. Ook worden de randen mooi afgewerkt zodat alle bramen verdwenen zijn. Even controleren of de metaalbekleding juiste vorm heeft… Dat lijkt in elk geval goed te passen! Aan de binnenzijde van de plaat wordt lijm aangebracht en tot slot kleven de leerlingen de bekleding tegen de voorzijde van het busje. Om er voor te zorgen dat het metaal goed blijft zitten tot de lijm is opgedroogd en een goede hechting biedt, kleven de leerlingen de metalen bekleding vast met tape aan het busje. In de vorige aflevering zagen we al hoe de zijwanden van het busje met metaal werden bekleed. Ondertussen is de lijm gedroogd en kunnen de leerlingen de afgewerkte spatborden definitief in het metaal bevestigen. Het spatbord vooraan kan terug in de sleuf bevestigd worden. Ook het middenstuk kan er gemakkelijk op aansluiten. Wat betreft het spatbord aan de achterkant, dat zal door middel van een steunblokje kunnen bevestigd worden. De leerling boort 3 gaten voor in zijkant van de steun. Met een verzinkboor maakt de leerling de eerste millimeters wat breder, waardoor de kop van de schroef volledig in het gat zal passen. Om alles op de juiste plaats te houden zal ook een verticale schroef het spatbord tegen het steunblok spannen. Om het houten blokje vast te maken aan de metalen plaat helpt leerkracht Tony het spatbord op de juiste plaats te houden. Dat stelt de leerling in de mogelijkheid om drie kleine boormarkeringen te maken op de plaat. Vervolgens boort de leerling het metaal voor. Nu nog de schroeven vast zetten, en klaar! Nu de zijkant is afgewerkt gaan de leerlingen verder met de achterzijde van het busje. Ze maken afwerkingslatten op maat. Met de breedbandschuurmachine krijgen alle afwerkingslatten dezelfde dikte. Deze schuurmachine kan tot op de millimeter het stuk hout de juiste dikte geven. De leerling moet heel simpel de gewenste dikte in stellen op het bedieningspaneel. Aan de binnenzijde van het toestel zien we hoe alles in zijn werk gaat. Twee brede banden schuurpapier bewegen voort durend heen en weer en schuren zo de dikte van de planken op maat. De afwerkingslatten zijn nog wat te lang en worden om die reden met een zaagmachine ingekort. Met een strook lijm wordt de eerste afwerkingslat bevestigd op de achterzijde van het busje. Ondertussen worden ook de andere 2 latten op maat geschuurd en op hun plaats gelijmd. Om de praktijkles mooi af te sluiten, maken de leerlingen ook nog het plexiglas voor de koplampen op maat. Wanneer de binnenmaat van de koplamp waar het plexiglas moet komen te liggen is afgetekend, dan wordt het materiaal op maat geschuurd met de schijfschuurmachine. Door een combinatie van allerhande technieken binnen hout- en metaalbewerking zien we het project steeds meer evolueren naar een afgewerkt busje. Benieuwd wat de volgende praktijklessen nog voor de leerlingen in petto hebben!