De laatstejaars van de afdeling hout, metaal en automechanica uit het VTI te Veurne slaan de handen in elkaar voor een uitdagend afstudeerproject; deze vintage auto, gebaseerd op een oud model met een bijzondere voorgeschiedenis. VO Bart Halverwege de 20e eeuw wilde zakenman Ben Pon een Volkswagen-model importeren in Nederland. Het ging om Volkswagen type 1, de welbekende 'kever'. Toen Pon de fabriek in Wolfsburg bezocht, zag hij er toevallig een geïmproviseerd transportwagentje, opgebouwd uit type 1-stukken, bedoeld om onderdelen mee te vervoeren in de fabriek. Het wagentje bracht Pon op het idee dat er met de type 1-wagen méér te doen viel. Hij besloot om zelf een nieuw model te ontwerpen op basis van de type 1-onderdelen. Uit dit ontwerp zou later uiteindelijk het populaire Volkswagenbusje ontstaan, de Volkswagen Transporter. Maar daarvoor werden natuurlijk eerst proefmodellen gebouwd, waaronder deze wagen, die dus een voorloper is. De studenten van het VTI krijgen de opdracht om deze unieke vintage wagen na te bouwen. Het gaat om een project van lange adem, met als einddoel een volledig afgewerkt busje, dat op events en beurzen als promotie ingezet kan worden. Om de verhoudingen van het busje te toetsen aan de realiteit, werd eerst een demomodel gebouwd op basis van een digitale schets. Bij de echte auto zal het de bedoeling zijn dat het skelet uit hout wordt gemaakt, en de bekleding daarrond – en natuurlijk ook het chassis – uit metaal. De afdeling automechanica zorgt dan voor de motor, die aan de achterkant komt te zitten en zichtbaar zal blijven dankzij een glazen wand. Uiteindelijk wordt de binnenkant ook nog bekleed, en wordt de buitenkant bespoten. Vrouw 1 Aan de basis van de auto zit het chassis. Dat wordt door de afdeling metaal gebouwd, onder begeleiding van leerkracht Jo. Vrouw 1 Man 1 (=Jo, terugkerende spreker) We hebben voor het chassis gekozen voor een profielbuis van 60 op 40, in staal, twee millimeter dik. Dat zal ervoor zorgen dat we stabiliteit krijgen om heel de bovenbouw van de wagen erop te plaatsen. Op het chassis zullen we ook de nodige ankerpunten voorzien om de motor in te plaatsen, en ook de stuurinrichting. Het chassis wordt zowel tig als halfautomaat gelast. Tig lassen wordt vooral toegepast bij dunne materialen,zoals roestvrij staal en aluminium. Er wordt argongas voor gebruikt. Een voordeel is dat er zo weinig rook en lawaai ontstaat, maar een nadeel is dan weer het felle licht, waar je zeker niet in mag kijken. Vrouw 1 Eerst wordt het kader rondom gelast, en daarna komen er nog enkele verstevigingsbalken in het midden zodat er zeker geen verschuivingen meer mogelijk zijn. Er moet ook nog plaats voorzien worden voor de motor. De benodigde ruimte wordt afgemeten aan de hand van een onderdeel. Jo tekent af waar de twee balkjes moeten komen die de positie afbakenen. Vrouw 1 De student last deze balkjes vast. Een snelle controle wijst uit dat de motor er wel degelijk tussen past. De student hier brengt door middel van een tiglas kleine puntjes aan, zodat het werkstuk al aan elkaar hangt. Daarna last hij de grote stukken aan elkaar door middel van de halfautomaat, ook wel MAG lassen genoemd. Bij dit soort lassen gebruik je menggas en worden er vonken gecreëerd. Terwijl aan het chassis gewerkt wordt, beginnen de studenten van de houtafdeling aan het skelet van de wagen, te beginnen met de dakstructuur. Die wordt gemaakt uit multiplex in berk. Student Simon zaagt de onderdelen voor het dakgebinte met cnc-machine in de juiste vorm. Hij schaaft ze vervolgens bij. Vrouw 1 De stukken voor het gebinte zullen met elkaar verbonden worden via tussenbalkjes. Ook die zaagt Simon op maat. Omdat het dak een gebogen vorm krijgt, moeten deze tussenbalkjes mee de ronding volgen. Simon tekent dus de boog af op één van de balkjes. Nu hij het aantal graden van de hoek kent, kan hij die digitaal ingeven in de zaagmachine. Het zaagblad gaat dan automatisch in de juiste hoek staan. Zo kan de machine bij de tussenbalken een correcte hoek afzagen. Vrouw 1 Wanneer ze nu naast de onderdelen van het gebinte liggen, steken ze niet langer uit. In een volgende stap maakt Simon uitsparingen met de dominofrees in zowel het gebinte als in de tussenbalken. Vrouw 1 Door middel van wat de ‘valse pen’-verbinding genoemd wordt, kunnen de onderdelen vervolgens geassembleerd worden. Tony en Simon leggen eerst de stukken uit zodat er zeker geen vergissing mogelijk is. Vrouw 1 Man 2 (= Tony, zelfde stem als anders?) We gaan ze al klaarleggen. Maakt het niet uit welke? Man 2 En daar is de buitenkant. Eén, twee, drie, vier, vijf… En hier nog een kleintje. In de gefreesde uitsparingen komen er latjes die de onderdelen verbinden. Met een tikje van de hamer zitten ze goed op hun plaats. Vrouw 1 Voor extra stevigheid moet alles natuurlijk ook nog ingelijmd worden. Dat gebeurt met een D4-lijm, die waterbestendig is en expansief werkt. Het is oppassen voor de vingers, want dit soort lijm krijg je maar heel moeilijk van je huid. Vrouw 1 Man 2 Ook een beetje lijm op de kopse kant doen. Dan komen de stukken in elkaar te zitten. Simon controleert eerst nog even of alles mooi op één lijn ligt. Daarna worden er spanschroeven geklemd, aan beide kanten één en ook nog één in het midden, zodat het geheel kan drogen. D4-lijm wordt na drogen keihard, dus zo zit het geheel alvast stevig in elkaar. Vrouw 1 Student Yassin gaat daarna verder met de versteviging van de dakstructuur. Hij voorziet extra tussenbalken die zullen voorkomen dat het gebinte toeplooit. Ook deze moeten in een bepaalde hoek afgezaagd worden zodat ze de ronding van de dakstructuur volgen. De kopse kanten van deze tussenbalken worden ingelijmd, en daarnaast worden ze ook nog eens vastgenageld door middel van een nagelpistool. Vrouw 1 Student Lars bereidt de afdekplaat voor door er dunne groeven in aan te brengen. Daarna lijmt hij het gebinte in. Vrouw 1 Het komt er nu op aan om de afdekplaat mooi aansluitend op de dakstructuur te plaatsen. Niet evident, aangezien de plaat naar de zijkanten toe een kromming moet volgen zonder open te scheuren of los te komen. Met een aantal hulpstukken moet dat lukken. Een tijdelijke lat, geklemd met spanschroeven, houdt de plaat mooi in het midden op zijn plaats. Zo kunnen Tony en Lars het platte gedeelte al vastzetten met het nagelpistool. Om de plaat nu te krommen, moeten ze in verschillende stappen werken, waarbij telkens tijdelijk een lat vastgeschroefd wordt om het stuk in de juiste hoek te dwingen. Enkel vastklemmen is hier niet meer voldoende, want de plaat trekt te hard naar boven. Dat er nadien schroefgaten te zien zullen zijn is gelukkig geen probleem, want het dak krijgt in een later stadium sowieso nog een bovenlaag. Vrouw 1 Eenmaal de lat er zit, kan de plaat daar met nagels vastgemaakt worden. Zo zit het eerste deel van de kromming al op zijn plaats. Nu wordt er, iets naar onderen, een nieuwe lat vastgeschroefd en ook nog eens vastgeklemd met spanschroeven, om daar opnieuw te kunnen vastnagelen. De eerste lat wordt nu losgemaakt en onder aan de kromming bevestigd, zodat een laatste keer vastgenageld kan worden. Als dat gedaan is, mogen de spanschroeven en latten weg en kunnen de studenten aan de andere kant van het dak beginnen. Vrouw 1 Het dak heeft al een mooie vorm. In de volgende aflevering zien we hoe het kader van het busje wordt opgebouwd. Zo komen we weer een stapje dichter bij het afgewerkte model. VO Bart