In deze minireeks volgen we de leerlingen van het VTI in Veurne. We zien hoe ze een oldtimer busje bouwen uit hout en metaal. In de vorige aflevering zagen we al hoe de spatborden en het opstapje van de wagen aan elkaar werden gezet. Ook werkten de leerlingen verder aan de onderdelen voor het dashboard. Vandaag slaan de jongeren van houtbewerking en metaalbewerking terug de handen in elkaar. Ze nemen de zitbank onderhanden. We zien onder meer hoe de leerlingen de bank stofferen. Ook wagen ze zich samen met de leerkrachten in deze aflevering aan het mechanisch onderdeel van het busje: de wielen en het stuur. Als eerste op het programma: het zitgedeelte van de zitbank. Met een vijl maakt leerling Runne de randen van het hout rond. Zo worden alle scherpe kanten verwijderd en kan de stof die straks bevestigd wordt niet scheuren. Ook de hoeken moeten afgerond worden met de vijl. Op de houten basis van de zitbank bevestigt Runne met een handtacker koudschuim. De nietjes zorgen voor een goede hechting aan de houten plank. Hoe dichter ze tegen elkaar geniet worden, hoe steviger het koud schuim vast komt te zitten en hoe kleiner de kans is dat het schuim scheurt. Als tussenlaag gebruikt de leerling nog fiberfill, ook wel dacron genoemd. Het is wattine dat vaak gebruikt wordt voor het aanbrengen van een extra laag op een schuimlaag. Hierdoor krijgt het schuim een rondere vorm. De laag fiberfill moet lang genoeg zijn, en zal aan de onderzijde van het zitvlak worden bevestigd. Daarom legt Runne de stof al onder de houten basis. Om een recht afgesneden fiberfilllaag te bekomen, legt hij een rechte plank waarlangs hij de dacron afsnijdt. De dacronlaag wordt vervolgens vast geniet op de onderzijde van de bank. Met voldoende nietjes komt de stof goed vast te zitten. Het te veel aan dacron kan met een schaar worden afgeknipt. Om de zitbank vorm te geven wordt nog een laag katoen opgespannen. Ook hier snijdt Runne met een breekmes het te veel katoen af langs een recht stuk hout. Met een tacker legt hij de lap stof vast aan de onderkant van de plank. De stof komt mooi strak om het kussen gespannen. Runne let er extra goed op dat de hoeken zorgvuldig zijn geplooid zodat er geen grote plooi zichtbaar blijft. Anders zou je dit blijven zien ook al ligt de afwerkingsstof er over gespannen. Op de hoekstukken neemt Runne zorgvuldig beetje bij beetje stof vast, trek het glad en niet het vast. De stukken stof die te veel zijn, die knipt hij terug af met een schaar. Om de stof volledig op te spannen trekt hij het geheel eerst aan. Dan draait hij het kussen terug om en niet ook de laatste kant vast. Hij let er opnieuw goed op dat de hoeken zo veel mogelijk vrij blijven van plooien. Als laatste wordt ook nog de finale stof op het kussen bevestigd. Runne legt de stof glad en draait de onderzijde naar boven. Hij legt eerst één van de lange kanten vast, gaat dan, net zoals bij de katoenen onderlaag verder naar de eerste hoek. Zo dat zit mooi strak! Voor de armsteunen gaat Runne op dezelfde manier aan de slag. Om straks de technieken weg te werken, voorzien de leerlingen ook een opbergvak horizontaal in de neus. De basisplank uit triplex maakten ze al op maat. Nu is het tweede stuk aan de beurt. Ze maken een identieke plank en leggen daarom de eerste plank op het nieuwe stuk triplex om af te tekenen. Met de paneelzaag haalt de leerling het stuk hout weg. De twee planken moeten nu afgerond worden op de zijkanten voor een gebogen vorm. Daar wordt de bandschuurmachine voor gebruikt. De twee stukken zijn nu identiek. Om de planken te kunnen bevestigen aan de binnenzijde van de neus worden twee latten bevestigd. De gaten worden voorgeboord om ze straks vast te maken aan de houten plank. Runne gebruikt opnieuw een mal om de gaten te boren. Om een stevig geheel te creeeren zullen ook twee planken dwars geplaatst worden. Die worden met deuveltjes en lijm gefixeerd. Nu krijgen de hoeken vorm. Twee stukken hout worden op de hoeken van de basisplank bevestigd met houtlijm en nagels. Daarvoor gebruikt leerkracht Tony een nagelpistool met perslucht. Om dezelfde ronding te krijgen als de basisplank, worden de hoeken volledig afgerond met de bandschuurmachine. Om straks een mooie afwerking te hebben, bekleed leerling Jens het kastje ook met dacron. Hij niet de randen vast en knipt het overige dacron weg met een schaar. Tijd om het kastje op te hangen, en om dat te doen wordt een blokje hout bevestigd in de binnenkant van de neus van het busje. Eerst tekent leerkracht Tony af waar het kastje wordt opgehangen. Het steunblokje wordt voorgeboord en met een schroef en lijm vast gemaakt. Voor het volgende onderdeel van het vintage busje zullen de leerkrachten metaalbewerking bijspringen. Om het onderstel volledig operationeel te maken worden het chassis, de motor en het stuursysteem van een oude scootmobiel gebruikt. De afmetingen van de scootmobiel komen niet overeen met die van het busje, maar daar zullen de leerkrachten een mouw aan passen! Als eerst wordt het chassis van de scootmobiel uit elkaar gehaald. De draagarmen van de wielen zullen een belangrijk onderdeel vormen voor het vintage busje. Ze zorgen er namelijk voor dat de wielen een roterende beweging kunnen maken. Daarom worden ze los gemaakt van de scootmobiel en zullen de wielen van de oude koets bevestigd worden. Omdat de wielen niet identiek zijn zal de wielas van de scootmobiel niet overeen komen met die van de oude koets. Daarom kan dat onderdeel er af gehaald worden. Dat doen de leerkrachten met een haakse slijper. Het oppervlak wordt volledig glad gemaakt. Dat doet de leerkracht voor beide draagarmen. De originele wielas van de koets zal worden gebruikt. Met een haakse slijper haalt de leerkracht de wielas wet uit de originele stuurinrichting van de koets. Met de bandschuurmachine voor metaal wordt ook hier een glad oppervlakte gecreëerd. Nu hebben we alle onderdelen om het wiel te monteren: de draagarm, wielas, een lager en een kroonmoer of ook wel een kasteelmoer genoemd. Een belangrijke taak van de lager is het verlagen van de wrijving tussen de verschillende onderdelen waardoor ze niet zullen oververhitten en uiterst efficiënt hoge snelheid zullen halen. De kroonmoer heeft gefreesde groeven in de zijkant, waardoor een kroontje ontstaat. Deze moeren worden vaak gebruikt bij wiellagers, om het loslopen van de moer te voorkomen. Omdat het onderstel in de weg zal komen te zitten wanneer de voorwielen draaien, moet in het frame nog een uitsparing gemaakt worden. Leerkracht Jo maakt daarom een aantal profielen op maat met de lintzaag. Hij legt alle extra profielen op de juiste plaats. Als versteviging bevestigt de leerkracht een dwarsbalk. Hij vormt nieuwe hoeken met de korte profielen. Alle nieuwe profielen worden vast gelast. Om de handen en het gezicht te beschermen, draagt leerkracht Jo handschoenen en een lashelm. Nu kunnen de stukken profiel van het frame worden weggehaald. De leerkracht maakt een snede met de haakse slijper. Omdat hij nog niet volledig door het profiel raakt, haalt hij er de snijbrander bij. Dit apparaat zorgt voor de scheiding van twee onderdelen door verbranding. Daar waar de haakse slijper mechanisch gaat snijden, zal de snijbrander snijden door middel van een chemische reactie. Door middel van toevoer van een zeer brandbaar gas in combinatie met een overmaat aan zuurstof wordt het materiaal eerst verhit, waarna de overgebleven zuurstof gebruikt wordt om de verbranding van het te snijden materiaal in stand te houden. De snijbrander werkt stiller en kan ook door diepere materialen snijden. Tussendoor passen de leerkrachten de stuurkolom al even in het frame. Ze bekijken waar bevestigingen zullen moeten komen. De stuurinrichting moet een stuk langer zijn dan bij de scooter. Daarom worden de draagarmen in twee gezaagd en bevestigen de leerkrachten een lange buis om de draagarmen te verlengen. Door de metalen buis te lassen met de tiglastechniek wordt een stevige verbinding gemaakt. Ook moet de wielas op de correcte positie vastgezet worden. Nu beide stuurarmen verlengd zijn, kunnen alle onderdelen aan elkaar worden gezet en kunnen de verbindingen worden gemaakt tussen de stuurkolom en de wielen. Ook de stuurinrichting met de stuurkolom wordt nog aan de onderzijde vast gelast in het frame. De leerlingen brengen het metalen frame naar de houtafdeling om het busje op te bouwen. De wielen kunnen op hun plaats bevestigd worden en de houten bodemplaat kan op maat gemaakt worden. Daarvoor worden de maten van de wielen zorgvuldig genomen. Op de bodemplaat tekenen de leerlingen af waar de uitsparingen moeten komen voor de wielen en voor het stuur. Met de decoupeerzaag haalt de leerling de stukken weg. Nu zijn de uitsparingen voor de wielen aan de beurt. Hiervoor maakt de leerling een vorm in hout die dezelfde maten heeft als de uitsparing in het metalen frame. De jongeren maken een mal om gemakkelijk de uitsparing uit de bodemplaat van het busje te kunnen halen. Met de decoupeerzagen volgen ze de lijn, en halen ze het hout weg. Nu tekenen ze de uitsparing af op de bodemplaat. Dit doen ze voor beide zijden. Met behulp van een decoupeerzaag halen ze het hout uit de bodemplaat. Van bodemplaat, houten bovenstel en dak tot de neus, spatborden en zitting. Terwijl het vintage busje terug wordt opgebouwd, zien we hoe het project telkens weer wat dichter bij een afgewerkte wagen komen! In de volgende aflevering zullen de leerlingen de wielen aan de binnenzijde van het busje verbergen. Ook zien we hoe het busje wordt bekleed met metaal.