In deze minireeks volgen we de leerlingen van het VTI in Veurne. We zien hoe ze een oldtimer busje bouwen uit hout en metaal. In de vorige aflevering kon je zien hoe het skelet van het busje werd opgebouwd en hoe de leerlingen de basis van de spatborden maakten aan de hand van een mal in de persmachine. In deze aflevering nemen de leerlingen de neus van het busje onder handen. Ze maken het dashboard en ze werken verder aan de binnenkant Als eerste is de voorzijde van het frame aan de beurt. De steunbalken vooraan worden uit Wengé hout opgebouwd. Het is een duurzame en stabiele Afrikaanse houtsoort. Het hout heeft een rijke en warme donkere tint met fijne adertjes, een grove nerf en een fraaie vlammentekening. De houtsoort is gemakkelijk bewerkbaar zowel met de hand als machinaal. De steunbalken zullen een lichte gebogen vorm aannemen. Wengé is een houtsoort dat moeilijk buigzaam is. En om te voorkomen dat het hout breekt bij het buigen wordt als eerste stap een balk in fijne latten gezaagd met de formaatzaag om ze later aan elkaar te lijmen. De latten zijn 4 mm dik. Dit zal de leerlingen gemakkelijker in staat stellen om het hout in de juiste gebogen vorm te krijgen zonder scheuren te veroorzaken. Om de ronde vorm te bekomen, wordt opnieuw een mal met de gewenste ronding gemaakt. Hier zullen de wengé balken tegen worden opgespannen. Om de mal te maken schroeven de leerlingen 4 zelfgemaakte latten uit spaanplaat aan elkaar. Die maakten ze al op maat met de exacte vorm die de balken zullen moeten hebben. Nu worden de latten uit wengé hout door de vandiktebank gehaald waar ze de juiste dikte krijgen. Daarna worden ze met houtlijm aan elkaar vast gemaakt. De houtlijm wordt rijkelijk aangebracht en met een klein stukje resthout mooi verdeeld over het oppervlak. Nu de lijm nog niet opgedroogd is, bevestigen de leerlingen het wengé hout met behulp van lijmklemmen aan de mal. De lijmklemmen moeten minimum 24 uur blijven zitten. Afhankelijk van de weersomstandigheden kan de droogtijd langer duren. Dat is het geval bij vochtig weer of wanneer het koud is. Eens de lijm opgedroogd is en het hout definitief zijn ronde vorm behoudt, worden de balken mooi afgewerkt. Een leerling zaagt de balk op maat met de formaatzaagmachine. Nu worden de balken nog eens door de vandiktebank gehaald om de juiste afmeting te bekomen. In de vorige aflevering konden we reeds zien hoe de leerlingen de basis van de neus van het busje al bouwden. Nu zal het de bedoeling zijn dat die neus vast komt te zitten tussen de twee steunbalken in wengé hout die de leerlingen net maakten. Daarom zal een gleuf worden gemaakt in de balk waar de neus van het busje in zal passen. Om de gleuf in de houten balk te kunnen maken, gebruiken de leerlingen een bovenfrees. Om er zeker van te zijn dat de gleuf op de correcte plaats wordt gemaakt en het de ronde vorm van de balk volgt, hebben de leerlingen een geleider gemaakt uit hout die ze aan de bovenfreesmachine vastmaken. Dat ziet er alvast goed uit! Nu moeten de balken nog vast komen te zitten aan de rest van het frame. Met een dominofreesmachine maken de leerlingen uitsparingen om met behulp van domino’s een snelle en sterke verbinding tussen de gebogen balken en het dak van het busje. Ze frezen aan beide zijden van de balk een gat. Ook in het midden van de voorruit komt een balk in wengé hout. Ook hier worden opnieuw sleuven voorzien om het plexiglas in te plaatsen. Ook hier zal een hulpstuk nodig zijn om met de bovenfreesmachine gelijkmatig de gleuf te kunnen frezen. Eerst wordt de ronde vorm afgetekend op een stuk hout. Dat zal dienen als geleider. Deze leerling zaagt langs de getekende lijn, en schuurt de ronding nog even bij. Eens de geleider is vastgemaakt op de bovenfreesmachine, kan de gleuf nauwkeurig in het wengé hout worden gefreest. Nu is het dashboard aan de beurt. Hier kiezen ze voor ayous. Dit hout is licht van gewicht, gemakkelijk te bewerken en scheurt of vervormt nauwelijks. Het is een houtsoort dat krimpvrij is en gebruikt wordt in sauna’s. Eerst wordt de vorm van de neus afgetekent op het stuk hout. Met de bandschuurmachine schuurt de leerling het stuk hout op maat en volgt nauwgezet de potloodlijn. De onderkant en de bovenkant van de neus worden nu mooi afgevlakt met de schaafmachine zodat de neus straks mooi in het dashboard past. Ondertussen steekt ook de afdeling metaal de handen uit de mouwen. De school recupereerde het zitgedeelte van een oude koets om te gebruiken in het busje als bank voor de bestuurder. De bank is momenteel te breed. Met een haakse slijper wordt een deel metaal er van tussen gehaald. Daarna worden de metalen buizen terug aan elkaar gelast door middel van de TIG-lastechniek. Het TIG-lassen vraagt vaardigheid en is een uitdagende lastechniek waarbij met twee handen wordt gewerkt. Het is een erg nauwkeurige techniek waarbij bijna elk facet van het lassen gecontroleerd kan worden. Je herkent TIG-lassen aan de toevoegdraad die gebruikt wordt. Ook zijn er geen vonken zichtbaar. Ondertussen werken de leerlingen van de afdeling houtbewerking verder aan het interieur van het busje zodat de bank er kan in geplaatst worden. De verdere afwerking van het interieuris voor later. Tijd om de neus van het busje verder vorm te geven. Hier gebruiken de leerlingen een berken multiplexplaat. Het is een erg sterke houtplaat met een hoge dichtheid. Eerst wordt de vorm bepaald en tekent leerkracht Tony af waar er in de plaat gezaagd zal moeten worden zodat hij tussen de steunbalken past en op de neus kan bevestigd worden. Nu beginnen we de typische neus van het iconische busje te herkennen. De neus loopt gebogen, dus ook deze multiplexplaat zal gebogen moeten worden. Om de harde plaat te kunnen buigen zullen de leerlingen met de paneelzaagmachine zaagsneden maken. De sneden zullen niet alleen een functioneel maar ook een esthetisch nut hebben. De punt onderaan van de multiplexplaat moet gebogen zijn. De ronde vorm wordt afgetekent zodat het duidelijk is waar gezaagd zal moeten worden. Ook de zijdes van de plaat moeten een licht gebogen vorm hebben. De leerkracht helpt met het aftekenen van de twee gelijke gebogen zijdes. Met de lintzaag worden de grootste stukken overtollig hout weggezaagd. Met de schuurbandmachine worden de randen nu helemaal gelijk met de potloodaantekeningen geschuurd voor een fijne afwerking. De leraar haalt er het basisonderdeel van de neus en de mal van de neus er terug bij. In de vorige aflevering zagen we hoe die mal werd gemaakt. Natuurlijk kan deze ook nu gebruikt worden om dit deel van de neus te maken aangezien ook deze laag identiek dezelfde vorm moet krijgen. De pas afgewerkte multiplex vorm wordt nu ingesmeerd met een flinke laag houtlijm zodat dit onderdeel kan vastgemaakt worden aan het basisonderdeel van de neus. Eens de berken multiplexplaat op de juiste plaats zit, nagelt leerkracht Tony het onderdeel vast zodat deze niet meer kunnen verschuiven. Om de bovenkant van de neus te beschermen en om te voorkomen dat de neus aan de mal blijft kleven door het overtollig lijm, leggen de leerlingen papier op de vorm. Nu wordt de tweede helft van de mal voorzichtig, als een sandwich op de rest geplaatst. Het geheel wordt nu voorzichtig onder persmachine geplaatst. In de volgende aflevering zien we hoe het dak van het busje verder wordt opgemaakt, ook zullen de leerlingen de randen van het dak afwerken met wengé hout.