In de vorige aflevering maakten we een eettafel voor in de leefruimte. We wilden een tafel die niet al te veel plaats inneemt, maar toch de mogelijkheid biedt om gasten comfortabel te ontvangen… Een uitschuifbare tafel was de oplossing! De basis was hout. Daarmee zetten we de hele constructie op poten. In deze aflevering maken we een bijpassende zitbank voor onze eettafel. Ook die maken we uitschuifbaar, zodat hij mee met de tafel verlengd kan worden. We voorzien bovendien de nodige opbergruimte in de bank zelf om de verlengstukken netjes te kunnen wegbergen. Het ontwerp voor de zitbank maakten we tegelijk met die van de tafel. De afmetingen stemden we dan ook op elkaar af, zodat de bank netjes tussen de tafelpoten past en onder de tafel kan geschoven worden. Voor de zithoogte gebruiken we een standaardmaat van 45 centimeter. De basis voor de bank is hout. Maar dit keer gaan we niet met massief hout aan de slag, maar maken we alles in voorgelakte MDF. Dit plaatmateriaal is het meest geschikt om dit ontwerp vorm te geven, kan gemakkelijk geschilderd worden, en is bovendien voldoende stevig. Je kan alle stukken samen met het tafelblad op maat laten verzagen in de winkel. Maak op voorhand een gedetailleerde zaaglijst en zaagplan op, zodat je de plaat van 18 millimeter dik optimaal kan benutten, met zo weinig mogelijk zaagverlies. Als eerste stap maak je de bak, want dit vormt de basis van het zitmeubel. Begin dus met alle onderdelen hiervoor samen te zoeken. Positioneer de vier buitenzijden van de bak ten opzichte van elkaar. De korte zijden worden hierbij tussen de lange stukken geplaatst. Breng er dan de nodige paringstekens op aan, om de juiste positie later makkelijk terug te vinden. Om de onderdelen aan elkaar vast te maken kun je gebruik maken van een lamelverbinding. Dit is een onzichtbare houtverbinding die tegelijk ook stevig is. Zet de twee stukken van de verbinding juist ten opzichte van elkaar en bepaal waar je de lamellen zal voorzien. Steek ze niet te dicht bij de rand en verdeel ze mooi gelijkmatig over de gehele afstand. Teken dit af op beide delen van de verbinding. Herhaal dit op alle vier de hoeken van de bak. Tip! Het kan helpen om nu nog te markeren op je plaat op welke zijde je de nodige groeven moet maken. Zo is dit duidelijk tijdens het frezen en is er minder kans om fouten te maken… De lamellen moeten in het midden van de plaat geplaatst worden. Regel de lamellenfrees dus eerst af, zodat die halfweg de dikte van je plaat uitkomt. Daarna hoef je er enkel steeds voor te zorgen dat de maatstreep op de machine overeenkomt met je markering, en dat je de machine op de juiste zijde positioneert, om de uitsparing te kunnen frezen. Sluit indien mogelijk een stofzuiger aan op je lamellenfrees, zo kan je vlot en proper werken. Het vervolg is nu bandwerk, door de voorbereidingen die je deed. Het plaatsen van een lamelverbinding is iets eenvoudiger dan één met deuvels. De groeven geven meer marge dan deuvelgaten, waardoor lamellen ook makkelijker regelbaar zijn. In het geval van grotere platen is dit dan ook de meest voor de hand liggende optie. Lamellen van maat 20 zijn hier prima. Concreet betekent dit dat de lamellen 20 millimeter breed zijn en dus aan elke kant 10 millimeter in de verbinding/plaat zitten. Maak de groef altijd iets breder dan de lamel, zodat je hem er makkelijk inkrijgt. Je kan er ook voor opteren om 1 volledige groef te frezen over de volle lengte van je stuk. Zo heb je zijdelings nog iets meer speling voor waar je de lamellen plaatst. En het gaat uiteraard een stuk vlotter. Voor de bevestiging van de bodemplaat van de bak gaan we hier werken met zo’n doorlopende groeven. De bodem van de bak maak je ook in MDF van 18 mm dik. Op die manier is die voldoende stevig om de verlengstukken te kunnen dragen, en bekom je een solide geheel in MDF waarop het zitgedeelte dan kan steunen. Eenmaal alle gaten ingefreesd, check je of alles goed past. Alle platen moeten perfect op elkaar aansluiten. Eventueel kun je nog wat bijregelen, mocht dit nodig zijn, zodat de basis van je bank goed zit. Eens de verbindingen op punt staan, kun je het geheel gaan verlijmen. Door houtlijm in de groeven aan weerszijden aan te brengen en daar dan de lamellen in te duwen bekom je een heel stevige verbinding. Want de lijm zal de lamellen doen opzwellen, waardoor ze zich extra in de uitsparingen zullen vastklemmen. Deze onzichtbare verbinding is hier ideaal. Je hoeft geen schroefgaten te gaan wegwerken en het zorgt ervoor dat er nergens iets in de weg zit bij de verdere constructie. Maar een houtlijmverbinding krijgt natuurlijk pas de nodige sterkte als die geklemd kan uitdrogen. Vergeet dus niet alle aansluitingen goed samen te klemmen na het verlijmen. In het geval van deze bak zijn spanriemen het meest efficiënte hulpmiddel om dit te doen. Controleer dan nog of de verschillende onderdelen in hetzelfde vlak zitten, en corrigeer eventueel meteen met een slagblok en een hamer. Tijdens de nodige droogtijd kun je overgaan tot stap twee: het zitgedeelte. Dit is een soort deksel, die dan over de basis komt. Pas eerst de maat van je stukken nog eens af aan je bak, om er zeker van te zijn dat het zal kloppen. Daarna kun je tot de constructie overgaan. De mooiste zijde van de voorgelakte MDF-plaat steek je aan de bovenkant. Leg de planken dus met de mooie zijde langsonder op je werkvlak. Het zitgedeelte zal bestaan uit twee delen, die opengeschoven kunnen worden. Op het uiteinde van die delen moeten dus nog extra poten komen, zodat het zeker voldoende belast kan worden in opengeschoven stand. De uitbreidingen aan weerszijden zullen maar een 30-tal centimeter lang zijn. Daarom worden de poten ook in MDF gemaakt. Dit zal bij deze beperkte afstand nog voldoende steun geven. De hoogte van de poten bepaal je best tijdens het bouwproces. Zo kun je rekening houden met de geleiders om ze op de juiste afstand af te korten. De poten zullen in een U-vorm zijn. Voor de meeste stevigheid maak je dit uit één stuk. Teken de maten over op het MDF en zaag uit. Doe dit meteen voor beide poten. Voor de hoeken gebruik je de decoupeerzaag. Zet alles al eens op z’n plaats en markeer over beide delen van het MDF. Zo kan je na het frezen snel zien welke stukken waar horen. De verbinding maak je opnieuw met lamellen. De werking is hetzelfde, teken eerst af waar de lamellen moeten komen. Frees dan alle gaten uit. De instellingen van onze machine stonden nog juist. Controleer steeds of de maatstrepen op machine en werkstuk overeen komen. Test al eens of het zitgedeelte goed over de bak past. Er mag een kleine speling zijn, maar zorg dat er nergens klemming is. Dat ziet er perfect uit, we kunnen verlijmen. Net zoals bij de bak is de verbinding met lijm pas geslaagd als we deze kunnen klemmen. In dit geval zijn lijmklemmen de beste keuze. Breng er genoeg aan, zodat alles goed vast zit. Controleer de haaksheid voor je dit werkstuk aan de kant zet. Respecteer zeker de droogtijd. De tweede poot maak je op exact dezelfde manier. Het zitgedeelte is bijna af. Wat ons nu nog rest zijn 2 verlengstukken om op de bank te plaatsen als we die uitschuiven. Je zou dit ook in één stuk kunnen maken, maar dan kan je die niet opbergen in de bank. 2 aparte stukken is dus handiger en bovendien praktischer om te maken. We maken de verbinding opnieuw met lamellen, dus dat kunnen we al. Vergeet niet om even te passen voor je het verlijmd. Na het verlijmen kan je niets meer aanpassen. Als laatste voorbereiding aan onze zitbank moeten we nog latten bevestigen waarop de geleiders komen. Gebruik hiervoor massief constructiehout. Teken de lengte van de houten latten af en zaag op maat. Je bevestigt deze met L-ijzers. 3 per houten lat volstaat. Monteer ze op een 10-tal centimeter van de uiteindes zodat je er nog goed aan kan met de machine. Schroef de L-ijzers vast tot juist aan de rand van de lat. Een tip : houd een ander hoekanker langs de zijkant van de lat zodat je deze ertegen kan schuiven. Zo zit je altijd perfect tegen de zijkant aan. Deze latten hebben trouwens geen draagfunctie, ze dienen enkel als ondersteuning om de geleiders op te bevestigen. De positie van die latten ga je gaan bepalen met behulp van de geleiders. Als je nog nopjes wilt plaatsen voor een vlottere geleiding , doe dit dan eerst. Dit zal invloed hebben op de hoogte. De geleiders moeten een klein beetje boven het hout uitkomen. Kijk deze positie goed na en schroef de L-ijzers dan vast in de bak. Meet na of de positie links en rechts hetzelfde is voor je alle schroeven vast zet. De geleiders moeten natuurlijk vrij kunnen schuiven. Daarom maak je in de basisbak nog een uitsparing. Teken eerst de uiteinden van de geleider zorgvuldig af op de bak. Zaag vervolgens het gemarkeerde stukje uit, tot net tegen de houten latten. Herhaal dit langs alle kanten. Schuur dit kort op en test of de geleiders kunnen passeren. Daarmee is de constructie van de zitbank klaar. In de volgende aflevering kunnen we aan de afwerking van onze meubels beginnen. De tafel schuren we op en spuiten we in een kleurtje. Ook de bijhorende zitbank kan wat opschuurwerk gebruiken. Nadien verven we deze in dezelfde kleur als de tafel.