ambitie om impact coronacrisis om te keren

Bij de traditionele bekendmaking van de economische cijfers van het voorafgaande jaar, blikte Fevia nu ook vooruit op 2020 en 2021. "Vorig jaar was een recordjaar, maar de coronacrisis treft onze sector zwaar. Toch zien we potentieel voor economisch herstel. Daartoe vragen we steun om de verkoop op de binnenlandse markt aan te trekken, de internationale handel te versterken en te blijven investeren in de medewerkers", kondigden Fevia voorzitter Jan Vander Stichele en CEO Bart Buysse aan op een onlinepersconferentie.   

Nieuwe investeringen en nieuwe jobs in 2019 

Waar de economische cijfers voor 2018 nog alarmerend waren, zagen die er vorig jaar stukken beter uit. Het ‘The Good, the Bad and the Ugly’-scenario kreeg een plotwending en werd een echte good news show. Zowel qua omzet (55 miljard euro; +5,9%), investeringen (1,8 miljard euro; +8,8%), jobs (1.888; +2,0%), export (27 miljard euro; +2,5%) als binnenlandse verkoop (+9,4%) kleurden de cijfers groen. De 'presentatoren' van dienst hadden het dan ook over de 'leading position' van de Belgische voedingsindustrie, waarbij de export de belangrijkste groeimotor blijft. 

Meer dan de helft (54%) van de uitvoer gaat nog steeds naar onze buurlanden, maar vooral op verre markten worden Belgische voeding en dranken steeds populairder. De Verenigde Staten zijn de uitschieter met 770 miljoen euro export, een stijging met 12%. Ook China (247 miljoen euro; +9%), Japan (191 miljoen euro; +6%), Canada (156 miljoen euro; +15%) en Saudi-Arabië (151 miljoen euro; +25%) deden het goed. Dranken, diepgevroren aardappelproducten, chocolade en zuivelproducten zijn de belangrijkste exportproducten buiten de EU.

Zorg dragen voor ondernemers en hun werknemers

Maar na dat 'lead'-jaar, volgen nu de jaren van 'care' en 'ambition'. Het contrast tussen vorig jaar en de eerste helft van dit jaar kan immers niet groter zijn, wat uiteraard te wijten is aan de coronacrisis. De voedingssector kon als essentiële sector blijven doorwerken, maar toch kregen de bedrijven rake klappen. De sluiting van horeca en foodservice, in combinatie met de daling van de export, zorgde voor een terugval van de omzet met gemiddeld 30%. Bovendien stegen de kosten, onder meer door de vele investeringen in voorzorgsmaatregelen en beschermingsmateriaal, die niet werden doorgerekend.

"Uit bevragingen bij onze leden, blijkt dat 1 op de 3 voedingsbedrijven vandaag met liquiditeitsproblemen kampt en dat driekwart van de investeringen op zijn minst werden uitgesteld. Eind april diende 70% van de bedrijven een aanvraag in voor tijdelijke werkloosheid, goed voor 30% van de werknemers. Onze bedrijven zorgden in moeilijke omstandigheden voor de voedselbevoorrading voor consumenten en voor hun werknemers. Nu is het tijd om voor onze bedrijven te zorgen", vindt Fevia-voorzitter Jan Vander Stichele.

3x3 maatregelen voor herstel

"We moeten de ambitie hebben om uit het dal te klauteren, aan economisch herstel te werken en de curve om te draaien. De voedingsindustrie heeft bewezen een potentiële motor van economisch herstel te zijn, maar die motor zal niet vanzelf aanslaan", zegt CEO Bart Buysse. Fevia roept de beleidsmakers dan ook op om voedingsbedrijven op drie vlakken te ondersteunen, met in totaal negen maatregelen. 

1. Versterk de Belgische markt

• Maak het voor Belgische consumenten aantrekkelijker voeding en dranken te kopen in eigen land, en roep een halt toe aan de grensaankopen die vorig jaar opnieuw stegen met 3,5% tot 639 miljoen euro.
• De omzetting van de nieuwe Europese richtlijn rond oneerlijke handelspraktijken in de Belgische wetgeving moet iedereen in de voedingsketen correct beschermen en zorgen voor eerlijke spelregels.
• Help bedrijven om zich voor te bereiden op de toekomst door gericht te investeren in de digitale transformatie en de circulaire economie.

2. Versterk de internationale handel

• Blijf gaan voor een open handelsbeleid, met gebalanceerde handelsovereenkomsten en zeg “neen” tegen protectionisme. We moeten onze bedrijven maximaal voorbereiden op een Brexit-scenario met handelstarieven van gemiddeld 18% op liefst 85% van de voeding en dranken die we naar het VK uitvoeren. Dat zou neerkomen op een meerkost van 321 miljoen euro (op een totale export van 2,1 miljard euro).
• Maak van onze exportkampioenen ook wereldkampioenen in 'Everything E' door te investeren in virtuele ontmoetingen met buitenlandse partners en in e-commerce.
• Zet actief en met één stem de sterktes van Belgische voeding en dranken in de kijker op exportmarkten. Fevia roept op om samen het promotiemerk 'Food.be – Small country. Great food.' daarvoor te gebruiken.

3. Investeer in de Food Heroes van morgen

• Focus in het onderwijs op STEM-opleidingen en op duaal leren, zodat de instroom van gekwalificeerde medewerkers verhoogt.
• Focus op opleidingen naar knelpuntberoepen in de sector (via de VDAB, Forem, Actiris en competentiecentra).
• Maak werk van een toekomstgericht en eenvoudig wettelijk kader voor inloop- en transitietrajecten die werknemers en werkzoekenden begeleiden naar de vele tewerkstellingsopportuniteiten in de voedingsindustrie.