Bouwunie en Embuild over stijgende instroom 

Bouwfederaties wijten succes aan inspanningen van afgelopen jaren

Het aantal jongeren dat kiest voor een bouwopleiding in het middelbaar onderwijs stijgt opnieuw, zo blijkt uit recente cijfers van Constructiv. Voor het schooljaar 2023-2024 noteerde het bouwfonds 7.312 leerlingen in de derde graad bouwonderwijs, een toename van 5 procent vergeleken met het jaar ervoor. Tijdens het schooljaar 2022-2023 volgden iets minder dan 11.500 jongeren bouwvakonderwijs in de tweede en derde graad in een school in Vlaanderen. 

Zowel Bouwunie als Embuild zien deze ontwikkeling als positief voor de sector, maar beide organisaties wijzen ook op de uitdagingen die nog voor de deur staan.

"Onderwijs is en blijft cruciaal voor instroom"

Jean-Pierre Waeytens, gedelegeerd bestuurder van Bouwunie, reageert verheugd op de cijfers. "Dit is goed nieuws voor onze sector, en we hopen dat deze trend zich voortzet. Het onderwijs is en blijft een belangrijk en noodzakelijk instroomkanaal voor de bouw," zegt hij. Waeytens benadrukt dat de sector veel inspanningen levert om aantrekkelijker te worden voor jongeren. “We zitten inmiddels in het derde jaar van de imagocampagne De Bouw Kijkt Verder, waarin we tonen wat de sector te bieden heeft: een aantrekkelijk loon, technologische vooruitgang en werkzekerheid.”

Naast de toename in het aantal leerlingen, ziet Bouwunie ook een licht positieve trend in het aandeel meisjes dat voor een bouwopleiding kiest. Hoewel hun aandeel met 4,9% nog altijd klein is, is het wel een stijging van 1,2% ten opzichte van vijf jaar geleden. Waeytens ziet dit als een bewijs dat de campagnes beginnen aan te slaan, maar hij blijft bezorgd over de toekomst van bepaalde onderdelen van het bouwonderwijs.

"Innovatie en technologische vooruitgang als aantrekkingskracht"

Niko Demeester, CEO van Embuild, deelt het optimisme over de groeiende instroom in het bouwonderwijs. "Onze sector biedt uitdagend en goedbetaald werk dat steeds meer gebruikmaakt van innovatieve technieken," zegt Demeester. Hij wijst erop dat de woon- en renovatienood de komende jaren voor een blijvende vraag naar vakmensen zal zorgen. "Het is aan ons om die troeven beter uit te spelen en meer jongeren naar de bouwsector te trekken."

Embuild zet naast de campagne De Bouw Kijkt Verder ook in op het project Toekomstbouwers, waarbij professionals uit de sector leerlingen in de eerste graad van het middelbaar onderwijs laten kennismaken met bouwberoepen. "Tijdens Open Wervendag krijgen jongeren dan weer een unieke blik op de bouw in actie. Dit directe contact met de praktijk is cruciaal om hen te motiveren," aldus Caroline Deiteren, Directeur-generaal van Embuild Vlaanderen.

Vrees voor het verdwijnen van het 7e jaar en de rol van duaal leren

Ondanks het positieve nieuws, maakt Bouwunie zich zorgen over het voortbestaan van het 7e jaar in het bouwonderwijs.

"Door de modernisering van het onderwijs krijgen leerlingen nu al na de derde graad hun diploma. Dit kan ertoe leiden dat het 7e specialisatiejaar, waarin belangrijke nicheopleidingen zoals dakwerken worden gegeven, als overbodig wordt gezien," waarschuwt Waeytens.

Hij benadrukt dat deze opleidingen essentieel zijn om knelpuntberoepen op te vullen en roept scholen op om het 7e jaar te blijven aanbieden.

Ook het duaal leren, waarbij leerlingen zowel op school als op de werkvloer worden opgeleid, staat in de belangstelling. Waeytens vindt dat dit leertraject prominenter aanwezig moet zijn in het bouwonderwijs.

"Jongeren die een duaal traject volgen, komen met veel meer werkervaring op de arbeidsmarkt en zijn daarom erg gegeerd bij werkgevers." Bouwunie ziet hierin eveneens een kans voor de sector. "Scholen hoeven niet langer te investeren in de meest actuele infrastructuur, wat hen toelaat middelen elders in te zetten," aldus Waeytens.

De noodzaak van concentratie en samenwerking

Een ander punt van kritiek van Bouwunie betreft de versnippering van bouwopleidingen over verschillende scholen in Vlaanderen. "We betreuren dat er nog geen werk is gemaakt van het concentreren van bouwopleidingen per provincie of regio. Dit zou de middelen efficiënter inzetten en het bouwonderwijs aantrekkelijker maken," zegt Waeytens.

Embuild sluit zich hierbij aan en benadrukt het belang van samenwerking tussen scholen en bedrijven om de kloof tussen onderwijs en praktijk te dichten. 

Voorzichtige hoop, maar ook zorgen

Zowel Bouwunie als Embuild zien hoopvolle signalen in de stijgende instroom van leerlingen in het bouwonderwijs, maar benadrukken tegelijkertijd de noodzaak om te blijven werken aan de aantrekkelijkheid en toekomstbestendigheid van de opleidingen. Innovatie, specialisatie en nauwere samenwerking tussen onderwijs en werkveld lijken daarbij de sleutelwoorden.