Heropleving bouwsector
mits uitvoering overheidsinvesteringen

2021 zou een herstel van 5% moeten brengen voor de economische activiteiten in de bouw, aldus de conjunctuuranalyse van de Confederatie Bouw. Hoopgevende cijfers na de terugval van 3,8% in 2020. "Voorwaarde is wel dat grote projecten uitgevoerd worden", aldus Robert de Mûelenaere, gedelegeerd bestuurder bij Confederatie Bouw.

Voorzichtig herstel

Uit de conjunctuuranalyse verwacht de sectorfederatie dat de productie van nieuwe woningen dit jaar een voorzichtig herstel zal kennen, nadat die vorig jaar met 8% daalde. Dit jaar wordt een herstel van 3% verwacht. Ook het aantal bouwvergunningen deelde in de klappen, met een daling van 3,4% over de eerste tien maanden van 2020. Dit is evenwel te wijten aan de appartementen, wiens vergunningen met 9% zakten. Opmerkelijk aangezien het aantal bouwvergunningen voor gezinswoningen met 5% steeg.

"Zulke cijfers compenseren het verlies in 2020 uiteraard niet, maar we blijven voorzichtig positief", aldus de Mûelenaere.
"Heel wat vergunningen werden immers uitgesteld in plaats van geannuleerd. Bovendien is de bouwsector eerder een afwachtende sector, die met vertraging reageert. Er zijn dus indicaties dat de cijfers in een positieve richting kunnen evolueren."

Die instelling wordt kracht bijgezet door de huidige, gunstige omstandigheden. De hypotheekrente staat op een historisch laag punt, terwijl het gezinsinkomen vorig jaar is gestegen met 0,7%. Dit jaar wordt een verdere stijging met 1% verwacht. "Dat gezinsinkomen is cruciaal aangezien die parameter wordt ondersteund door jobzekerheid. Laat ons ook de lage werkloosheidscijfers niet vergeten."

Er zijn tal van indicaties dat de cijfers in een positieve richting kunnen evolueren, zoals de lage hypotheekrente en de stijging van het gemiddelde gezinsinkomen - ondanks de crisis

Neergang afgezwakt

Op het vlak van renovatie schrijven we een wat ander verhaal - deels ook omdat die markt aangedreven wordt door een eigen dynamiek. Niettemin ging het ook hier neerwaarts, al werd het effect enigszins afgezwakt door het renovatieplan voor de Waalse ziekenhuizen. In globo bleef het bijgevolg bij een daling met 1,3%. Voor 2021 wordt verwacht dat de economische heropleving zich ook hier zal laten gelden, met een toename van zo'n 5%, mede door de start van de plannen voor de renovatie van sociale woningen.

Hinken op twee gedachten

De burgerlijke bouwkunde kende een grillig 2020. Ondanks de crisis lijkt dit segment zelfs een crisis te hebben bezworen, ondanks de gevolgen van de pandemie. "Dat is voor een groot deel te danken aan de overheidsinvesteringen, die een gevreesde terugval heeft weten te voorkomen", verklaart de Mûelenaere. "De investeringen in projecten als Oosterweel, het GEN of de tram in Luik hebben de gevolgen van de pandemie gecompenseerd."

Voor 2021 verwacht het Federaal Planbureau (FPB) een aanzienlijke injectie van de overheid, met overheidsinvesteringen die hoger zouden liggen dan in 2020. De hoop leeft op een toename van 8,5% voor de gehele burgerlijke bouwkunde, gesteld dat het tijdschema van die specifieke projecten nageleefd wordt én dat de verhoging van de overheidsinvesteringen daadwerkelijk uitgevoerd worden.

Minder gevuld orderboekje

Alle cijfers wijzen op duidelijke tekenen van een minder sterke vraag. De orderboekjes zijn dan ook een pak minder gevuld, met een gemiddelde activiteitsduur van 5,7 maanden tegenover 6,1 maanden, een jaar geleden voor de crisis toesloeg. Desondanks heeft de werkgelegenheid in loondienst er nauwelijks onder geleden, met een daling van 0,4%. Dat terwijl het aantal zelfstandigen er met 4% is op vooruitgegaan.

Rendabiliteit onder druk

De combinatie van een intacte productiecapaciteit en een minder goedgevuld orderboekje impliceert een druk op de prijzen - terwijl de bouwprijzen in 2020 nog stegen met 3%, meer dan de inflatie. Die stijging volstaat niet om de rendabiliteit voor ondernemingen op niveau te houden. Als de bouw er dan ook in geslaagd is om de gevolgen van de crisis te beperken, dan is dat te danken aan de inspanningen op het vlak van rendabiliteit. Niet te verwonderen dat het risico op faillissementen voor de bouw (6%) vergelijkbaar is met het economisch gemiddelde (7%), ondanks de bovengemiddelde prestaties inzake activiteit en werkgelegenheid.

Klaar voor relance

Algemeen is de bouw met zo'n 3,8% gedaald. Een stuk beter dan het gemiddelde voor de economie (-6,2%), wat betekent dat de bouwsector die algehele daling nog heeft afgezwakt.

Er wordt dan ook ten stelligste gehoopt dat de verwachtingen van het FPB bewaarheid worden en de overheidsinvesteringen plaatsvinden volgens plan. Maar dan nog blijft de bouw onder druk staan, met een geschat activiteitenniveau voor 2021 dat nog steeds een procent lager zal liggen dan dat van 2019, indien de overheidsinvesteringen niet volgen.