Thuisbatterij in 2025: interessant of niet? Een praktische gids

Hoe maximaliseer je het gebruik van je eigen opgewekte stroom? Wie zonnepanelen heeft liggen, worstelt de laatste tijd waarschijnlijk steeds meer met die vraag. Nu de terugdraaiende teller en daaraan gekoppelde voordelen aan het verdwijnen zijn, wordt er gezocht naar een oplossing. Een thuisbatterij kan dan goed van pas komen. Maar wanneer is een thuisbatterij interessant? En welke prijs betaal je ervoor?

Wil je meer weer over de soorten batterijen, het vermogen en andere belangrijke technische aspecten van een thuisbatterij? Lees dan hier verder.

Waarom een thuisbatterij plaatsen?

Zonne-energie heeft voor een gemiddeld gezin een ongunstig opwekkingspatroon: de productie van elektriciteit is maximaal overdag met een piek net na de middag, terwijl het grootste verbruik 's morgens en vooral 's avonds plaatsvindt.

In feite gebruiken zonnepaneeleigenaars zonder opslagcapaciteit dan het standaard elektriciteitsnet als batterij: bij overproductie, overdag, wordt er op het net geïnjecteerd en 's avonds, wanneer er niet (voldoende) wordt geproduceerd, wordt er elektriciteit vanaf gehaald. Uit onderzoek blijkt dat een gemiddeld gezin ongeveer 30% van de opgewekte elektriciteit op het moment zelf verbruikt.

Het is dus belangrijk om dit percentage aan zelfconsumptie zo hoog mogelijk te krijgen. Dit doe je in de eerste plaats door je verbruikspatroon aan te passen. Op die manier kan je al snel een 10% meer zelf verbruiken. Met een thuisbatterij kan je dat eigen verbruik dan nog eens met een goede 30% verhogen. Overtollige productie tijdens piekmomenten leid je naar de batterij. Wanneer de panelen te weinig of niets meer produceren, ‘s morgens en ‘s avonds, kan je die elektriciteit benutten.

Eigen gebruik verhogen: de digitale teller

Ook vanuit de wetgeving wordt er actief gestuurd op het verhogen van het eigen verbruik van zelf opgewekte energie. Dat sluit aan bij de overstap van de terugdraaiende teller naar de digitale meter, waarbij het niet langer mogelijk is om verbruik en injectie tegen elkaar weg te strepen. Zo wordt het financieel interessanter om opgewekte stroom meteen zelf te gebruiken of op te slaan in plaats van op het net te injecteren. 

• In Vlaanderen moeten op 1 juli 2029 alle Vlaamse huishoudens in principe  over een digitale meter beschikken. Eigenaars van zonnepanelen die vóór 2021 zijn geïnstalleerd, kunnen tot eind 2025 nog een retroactieve investeringspremie aanvragen om het verlies van voordelen door het wegvallen van de terugdraaiende teller te compenseren.
• In Wallonië blijft het systeem van de terugdraaiende teller geldig tot 31 december 2030 voor installaties die vóór 31 december 2023 zijn gecertificeerd. Voor installaties die vanaf 1 januari 2024 zijn geplaatst, is het systeem van de terugdraaiende teller niet meer van toepassing. Deze installaties vallen onder het injectietarief, waarbij de opgewekte en verbruikte energie afzonderlijk worden gemeten.
• In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is het doel om tegen eind 2030 bijna elke Brusselaar van een digitale teller te voorzien. Eigenaars van zonnepanelen zijn verplicht om een digitale meter te hebben die het onderscheid maakt tussen verbruik en injectie.

Sinds 1 januari 2023 wordt daarnaast in Vlaanderen ook het capaciteitstarief toegepast. Dit betekent dat je nettarieven deels worden berekend op basis van je piekverbruik. Een thuisbatterij kan dan helpen om deze pieken af te vlakken, waardoor je mogelijk bespaart op je energiefactuur.

De prijs

Het financiële plaatje is vaak een heikel punt voor wie een thuisbatterij wil laten installeren. Het grootste nadeel aan een thuisbatterij is immers de prijs, die voor heel wat systemen tussen de € 5.000 en € 10.000 uitkomt. afhankelijk van factoren zoals capaciteit, merk en technologie.

Voor een batterij van 5 kWh ligt de prijs rond de € 5.000 tot € 8.000, terwijl een 10 kWh-systeem tussen de € 7.000 en € 10.000 kost, inclusief installatie en btw.

Terugverdientijd

Een flinke investering dus, die je anno 2025 niet meteen hebt terugverdiend. Voor een groot deel is de terugverdientijd langer dan de levensduur van de batterij. Al is de terugverdientijd van een thuisbatterij ook afhankelijk van meerdere factoren, voornamelijk je energieverbruik, het type batterij en de energieprijzen.

Gemiddeld ligt de terugverdientijd tussen de 10 en 14 jaar. Bij gebruik van een slimme batterij met geavanceerde sturing kan de terugverdientijd reeds verkort worden tot 4 à 6 jaar.

De levensduur van de batterij

Idealiter is de terugverdientijd korter dan de levensduur van een thuisbatterij. De levensduur hangt af van het type technologie, het aantal laad- en ontlaadcycli en hoe de batterij gebruikt wordt. 

De gemiddelde levensduur van een thuisbatterij bedraagt 10 tot 15 jaar (of 5.000 tot 7.000 laadcycli), met uitschieters tot 20 jaar bij hoogwaardige systemen en slim beheer. Een terugverdientijd van 6 tot 10 jaar kan dus economisch zinvol zijn, op voorwaarde dat de batterij correct gebruikt wordt en de energieprijzen voldoende gunstig blijven.

De levensduur wordt beïnvloed door:

• Dagelijkse belasting - batterijen die constant tot het maximum ontladen worden, degraderen sneller.
• Temperatuur - extreme hitte of kou versnelt slijtage.
• Laadstrategie - slimme sturingen die piekbelasting vermijden en laden op goedkopere momenten helpen om slijtage te beperken.

Terugleververgoeding

Hoewel een digitale teller niet terugdraait wanneer je je eigen stroom op het net injecteert, kan je wel in aanmerking komen voor een terugleververgoeding, een bedrag dat je krijgt voor de opgewekte stroom die je niet meteen verbruikt. Hoeveel die vergoeding bedraagt, wordt bepaald door je energieleverancier. Het bedrag is echter sowieso lager dan wat je betaalt om elektriciteit van het net te halen. In het kader daarvan kan een thuisbatterij interessant zijn.

Subsidies en btw

De Vlaamse premie voor thuisbatterijen is stopgezet in maart 2023. Sindsdien zijn er geen directe subsidies meer beschikbaar voor particulieren die een thuisbatterij willen aanschaffen. Hetzelfde geldt voor Brussel en Wallonië. 

Sinds 2024 kunnen particulieren wel profiteren van een verlaagd btw-tarief van 6% op thuisbatterijen (in de plaats van 21%), wat de totale kosten van de batterij inclusief montage verlaagt. Om in aanmerking te komen moet de woning ouder zijn dan 10 jaar, moet het om een privéwoning gaan en moet de installatie gebeuren door een erkende vakman.

Een thuisbatterij zonder zonnepanelen?

Technisch is de installatie van een thuisbatterij zonder zonnepanelen perfect mogelijk, maar financieel heeft het weinig nut. De enige winst die je daarmee boekt, is elektriciteit tijdens de goedkope daluren opslaan om deze vervolgens tijdens de dure uren in te zetten. Dat zal echter volledig tenietgedaan worden door de kost- en werkingsprijs van de thuisbatterij.

Eigen verbruik verhogen zonder thuisbatterij

Zie je een thuisbatterij niet ziet zitten, maar wil je wel je elektriciteitsverbruik beter afstemmen op de opbrengst van je zonnepanelen? Dan zijn er nog wel wat trucjes achter de hand.

Zo kan je tot 5% meer eigen energie verbruiken als je de grote verbruikers (denk aan de wasmachine, de droogkast of de vaatwasser) overdag inschakelt – hetzij je zelf thuis bent tijdens de piekmomenten of je gebruikmaakt van een uitgestelde startfunctie.

In hetzelfde straatje is het ook interessant om je elektrische boiler uit te rusten met een timer. Je kan je eigen verbruik zo tot wel 13% verhogen als je je water opwarmt tijdens piekuren.

Heb je een elektrische auto? Dan kan je die eventueel ook inzetten om je eigen verbruik te maximaliseren. Zo kan je die overdag aan een laag vermogen laten opladen. Eventueel kan je je autobatterij ook ontladen voor stroom in huis.

Wil je meer weer over de soorten batterijen, het vermogen en andere belangrijke technische aspecten van een thuisbatterij? Lees dan hier verder.