“HEBBEN WE IN DE TOEKOMST NOG VERSPANENDE GEREEDSCHAPPEN NODIG?"

Interview met Stefaan Deprez, General Manager van Iscar

Door creatief om te springen met bestaande technologie, blijven gereedschapsfabrikanten vooruitgang boeken en met nieuwe innovaties op de proppen komen. Nog steeds lijkt het eindpunt niet bereikt, met volhardmetalen en onlangs ook keramische gereedschappen. Ook additive manufacturing stelt de sector voor nieuwe uitdagingen. Stefaan Deprez, general manager bij gereedschapsfabrikant Iscar Benelux, geeft in een gesprek met Metallerie zijn visie op een aantal hete hangijzers in de sector.

De evoluties op vlak van gereedschappen lijken niet stil te staan, hoewel we ons al enkele jaren afvragen of het eindpunt nog niet bereikt is. Op welke manier kan nog vooruitgang worden geboekt?

Stefaan Deprez: “Alle aspecten die met gereedschappen te maken hebben, kunnen worden verbeterd. Dan hebben we het onder andere over de geometrie, de coatings en het basismateriaal, maar ook het klemmen van die gereedschappen of de koeling. Het is zaak om in te spelen op de noden van de klanten en de markt, met de bedoeling om de productiviteit te verhogen. Nochtans kan je stellen dat de innovaties de laatste jaren meer evoluties zijn in plaats van revoluties, maar blijkbaar zitten we nog niet aan de limiet. Net wanneer we denken dat alle mogelijkheden zijn bereikt, stellen we vast dat er opnieuw nieuwe gereedschappen op de markt komen die net dat tikkeltje beter zijn dan hun voorganger in de toepassing waarvoor ze worden gebruikt."

Waarom blijven gereedschapsfabrikanten met nieuwe ontwikkelingen op de proppen komen?

Stefaan Deprez: “Blijvend streven naar nieuwe antwoorden op de uitdagingen van de toekomst, dat is wat ons beter maakt. Maar we stellen ook vast dat er steeds nieuwe materialen opduiken. En zolang aan die materialen een verspanende bewerking dient te gebeuren, zullen ook de gereedschappen zich aanpassen en innoveren. Je kan je trouwens ook de vraag stellen waarom die nieuwe materialen zoals composieten en kunststoffen hun intrede maken. Steeds fijner, sterker en beter in hun toepassing. Het spreekt voor zich dat we als gereedschapsfabrikant inspelen op die noden en de juiste oplossingen aanreiken om die nieuwe materialen te kunnen bewerken."

“Nieuwe materialen, dus. Maar daarnaast zijn we in de eerste plaats ook de grootste concurrent van onszelf. We willen onze eigen producten verbeteren. Een R&D-team ontwikkelt een gereedschap, waarna een tweede team dat gereedschap nog verder zal verbeteren. Het doel is om de innovatie zo hoog mogelijk te houden. Dat resulteert in tal van nieuwe producten die we op de markt brengen."

Nieuwe gereedschappen, dan denken we in de eerste plaats aan volhardmetalen boren en frezen. Ook keramische gereedschappen lijken de laatste jaren een trend te zijn?

Stefaan Deprez: “Inderdaad. Maar het is niet zo dat ze de klassieke gereedschappen met wisselplaatjes gaan vervangen. Voor bepaalde toepassingen bieden ze een beter antwoord op de problemen die de verspanende bewerking met zich meebrengt. Maar ook bij die toepassingen merk je dat gereedschappen met wisselplaatjes een noemenswaardige optie blijven. De verschillende types gereedschappen vullen elkaar aan, elk met hun specifieke toepassingsdomein. Waarom die keramische gereedschappen pas nu hun opwachting maken, is vooral uit noodzaak ten gevolge van andere evoluties. En daar komt nog eens bij dat de technologie de laatste jaren in die mate veranderd is, waardoor er nu veel meer mogelijkheden zijn. Welk type gereedschap je uiteindelijk voor welke toepassing of bewerking gaat gebruiken, hangt van verschillende factoren af."

Welke invloed hebben de steeds kleiner wordende series op de gereedschappen die gebruikt worden?

Stefaan Deprez: “De nood naar universele gereedschappen stijgt bij kleine series of enkelstuks. De gereedschapswissels kunnen tot een minimum worden beperkt, wat een aanzienlijke tijdsbesparing oplevert. Eigenlijk geldt algemeen - ook bij grote series - de wil om te uniformiseren. Met die nuance dat er ook steeds vaker speciale gereedschappen ingezet worden voor heel specifieke toepassingen. Denk bijvoorbeeld aan een diep gat of bewerken achter een hoek. Dat lijkt contradictorisch, maar je moet het bekijken als een recept. We hebben een x-aantal ingrediënten zoals het te bewerken materiaal en de machine waarmee de bewerking wordt uitgevoerd. Afhankelijk van de seriegrootte verkrijg je dan een gereedschap dat het beste rendement oplevert. Ook het klemmen van het stuk of de stabiliteit en het vermogen van de machine spelen hierbij een rol."

Industrie 4.0 betekent voor gereedschapsfabrikanten in de eerste plaat het realtime opvolgen van de toe­stand van de productie, maar ook het automatisch voorstellen van het meest aangewezen gereedschap. Is de rol van de gereedschapsfabrikant als serviceleverancier dan niet overbodig geworden?

Stefaan Deprez: “Een gereedschap kan zoveel verschillende toepassingen hebben, maar een toepassing kan ook door zoveel verschillende gereedschappen worden bewerkt. Het is belangrijk om hierbij in dialoog te treden met de klant. Klantentevredenheid, klantenrelatie, de keuze voor het ene of het andere gereedschap … Software zoals de Iscar Tool Advisor dient daarbij als leidraad. Je moet eerst en vooral een aantal zaken definiëren, zoals de bewerking, de opspanning van het werkstuk en het vermogen en de stabiliteit van de machine. Vervolgens zal die software een aantal geschikte gereedschappen voorstellen. Laten we eerlijk zijn, iedereen kan intussen online een gereedschap aankopen, maar dan is het nog maar de vraag hoe je dat gereedschap juist moet inzetten en wat je moet doen bij problemen. We blijven in dat opzicht dus wel serviceleverancier en bieden de nodige support aan onze klanten. Daarbij denk ik bijvoorbeeld aan voorraadbeheer. Op vraag van de klant is dat stelselmatig gegroeid en behoort dit ook tot ons servicepakket."

En toch blijven voor heel wat toepassingen verschillende gereedschappen mogelijk. Hoe moet je dan de juiste keuze maken?

Stefaan Deprez: “Sommige klanten vinden productiviteit belangrijk, anderen willen een goedkoop gereedschap. Nog een ander hecht vooral belang aan de kwaliteit van het eindproduct of wil het gereedschap voor diverse bewerkingen kunnen inzetten. Wij kunnen als serviceleverancier onze klanten ondersteunen in die keuze, maar op het einde van de rit behouden ze wel de autonomie om zelf te bepalen welk gereedschap ze willen gebruiken en wat hun doel is. Bij een bepaalde bewerking kunnen tal van gereedschappen mogelijk zijn. Kwaliteit, productiviteit, diversiteit of economisch voordelig. De klant moet dan uiteindelijk zelf de afweging maken. En de kosten-batenanalyse in balans brengen."

Twee jaar geleden tijdens een rondetafelgesprek met Metallerie liet u zich ontvallen dat de ontwikkelingen in additive manufacturing kunnen leiden tot het overbodig worden van verspanende gereedschappen. Bent u die mening nog steeds toegedaan?

Stefaan Deprez: “We kunnen ons inderdaad de vraag stellen of we in de toekomst überhaupt nog verspanende gereedschappen nodig zullen hebben. De laatste jaren ontwikkelde de technologie zich zo sterk en werden er steeds vaker bepaalde onderdelen geprint. Ik geloof uiteraard niet dat verspaning ooit helemaal zal verdwijnen, maar de evolutie is er wel. Vergelijk het met de evolutie van frezen uit massa naar vormstukken. Gezien onze voorname positie in de markt als gereedschapsfabrikant, mogen we onze ogen niet sluiten voor de grote evolutie die er al was en ongetwijfeld nog zal volgen op het vlak van 3D-printen. Daarbij denk ik in de eerste plaats aan het printen van verspanende gereedschappen. Zijn daar mogelijkheden in? Daar wordt momenteel volop onderzoek naar gedaan."

Tot slot, wat is volgens u de grootste uitdaging van de sector in de toekomst?

Stefaan Deprez: “De blijvende evolutie. We beseffen nu allemaal dat het eindpunt nog lang niet bereikt is, maar de vraag is welke richting we uitgaan. Als er bepaalde ontwikkelingen zijn op het vlak van nieuwe materialen, dan moeten wij volgen. Maar ook omgekeerd. Het is een soort wisselwerking, waarbij de verschillende sectoren elkaar blijven uitdagen. Het komt er vooral op aan om in te spelen op de noden van de klant."