Waarschijnlijk pas echt herstel vanaf 2027

Bouw- en installatiesector blijft onder stilstand kreunen

De bouw- en installatiesector blijft het moeilijk hebben. De helft van de bedrijven uit de sector (51%) ziet hun orderboek slechter gevuld dan normaal. Bovendien verwacht slechts 7% een verbetering van hun activiteit tijdens het laatste kwartaal van dit jaar. Ook voor 2026 verwachten bouw- en installatiebedrijven amper beterschap: slechts 13% ziet hun situatie volgend jaar verbeteren.

Een schreeuw om ondersteunend beleid

De raakste klappen zijn voor de woningbouwers en -renovatiebedrijven. “We hebben op verschillende fronten nood aan ondersteunend beleid”, zegt Embuild-CEO Niko Demeester. “Met een soepeler vergunningsproces, renovatiepremies die niet worden ingeperkt en doorgedreven investeringen in onze publieke infrastructuur.”

Uit conjunctuuronderzoek van Embuild, waaraan 239 bouw- en installatiebedrijven hebben deelgenomen, blijkt dat de situatie in de sector nog steeds niet rooskleurig oogt:

• 51% van de bedrijven heeft een orderboek dat minder dan normaal gevuld is, gemiddeld met 3,8 maanden.
• 59% merkt een daling op van het aantal contacten, die al dan niet leiden tot een contract.
• 32% heeft liquiditeitsproblemen (8% kampt met grote moeilijkheden, 24% heeft beperkte problemen qua liquiditeit).
• Slechts 7% verwacht een verbeterde activiteit in het vierde kwartaal van dit jaar, 33% een verdere daling, 6 op de 10 een stabilisering.
• Voor 2026 gaat slechts 13% uit van een vooruitgang, 41% van een verslechtering en 46% van een status quo.

Niko Demeester, CEO van Embuild: “Het blijft met andere woorden kwaad kersen eten in onze sector. Sinds 2022 gaat de bouw- en installatiesector niet meer vooruit. Daar zal dit jaar, met een verwachte nulgroei, geen verandering in komen. Volgend jaar verwachten we zelfs een lichte afname (-0,3%) van de activiteit. We hebben te maken met een lange periode van stilstand."

"Verschillende factoren spelen daarbij een rol: de gestegen prijzen van bouwmaterialen en de rentestijgingen (ook al is de rente sinds een jaar opnieuw stabiel) zorgden voor een hogere bouwkost (met 29% in vergelijking met vijf jaar geleden), terwijl ook het vergunningsproces complexer wordt en de duurzaamheidsnormen strenger.”

Onrustwekkende cijfers

De situatie is zelfs nog prangender bij de woningbouwers, bij wie 61% uitgaat van een daling van de activiteit de komende maanden, en bij de bedrijven actief in de woningrenovatie, waarvan 52% zegt een krimp van hun activiteit te verwachten de komende maanden. Dat is volgens Embuild bijzonder onrustwekkend omdat we net veel extra woningen nodig hebben (elk jaar 75.000 extra) om een wooncrisis te vermijden en ons renovatieritme moeten verdrievoudigen om de Europese doelstelling van koolstofneutraliteit in 2050 te bereiken.

Verschillende fronten aanpakken

“We hebben op verschillende fronten een beleid nodig dat bouwen en renoveren opnieuw centraal stelt en dus niet contraproductief is”, weet Niko Demeester, gedelegeerd bestuurder van Embuild. “Op fiscaal vlak is het opentrekken van de 6% btw naar verkoopprojecten, sinds 1 juli, een goede zaak, maar we hebben evenzeer nood aan snellere vergunningen en aan verbouwpremies die niet om de haverklap worden ingeperkt in zowel Vlaanderen, Brussel als Wallonië."

"Verder is het even cruciaal om onze veelal verouderde infrastructuur te vernieuwen. Zelfs in budgettair moeilijke tijden is het een absolute noodzaak om al onze wegen, bruggen, fietspaden, sportfaciliteiten en publieke gebouwen een grondige update te geven zodat ze klaar zijn voor de toekomst.”