Slecht weer speelt woon-werkverkeer per fiets parten

 Fietsen naar het werk brengt meer op

Naar aanleiding van Wereldfietsdag (op 3 juni) publiceert SD Worx de meest recente inzichten met betrekking tot geregistreerd fietsen naar het werk. Relatief gezien zijn er meer vrouwen (14%) dan mannen (12%) die naar het werk fietsen, maar mannen doen gemiddeld meer kilometers. De meeste kilometers staan op de teller van werknemers die 16 tot 30 kilometer van huis werken (enkele rit). Woon-werkverkeer met de fiets kan de medewerker ook geld opleveren. Gemiddeld gaat het in de eerste vier maanden van 2024 om 64 euro per maand netto, terwijl dit vorig jaar in dezelfde periode 51 euro was. In 2023 werd de wetgeving rond de fietsvergoeding aangepast.

Sinds 1 mei 2023 zijn werkgevers wettelijk verplicht om een fietsvergoeding toe te kennen. De Nationale Arbeidsraad voerde toen een bijkomende veralgemeende fietsvergoeding in. De werkgever moet deze verplicht aanbieden aan zijn werknemers, net zoals voor wie met de trein of ander openbaar vervoer (tram, bus, metro, waterbus) pendelt. Maar er zijn wel beperkingen. 

Wie neemt het meest de fiets naar het werk?

De voorbije 5 jaar zag SD Worx het aandeel fietsende werknemers stijgen: van 8% in 2018 naar 13% in 2023. Dat komt overeen met één op acht werknemers in België. Vooral in Vlaanderen is fietsen naar het werk populair: een op zes Vlamingen fietst geregeld naar het werk (17%). Oost-Vlamingen liggen op kop met een op de vijf (20%) die in 2023 naar het werk trapt, gevolgd door werknemers in de provincies Antwerpen (18%) en West-Vlaanderen (17%). Werknemers in Brussel en Vlaams-Brabant fietsen het minst met respectievelijk 6% en 9% van de werknemers. Limburg bevindt zich daartussenin met 14%.  

SD Worx baseert zich enkel op de werknemers die hun woon-werkverplaatsingen (gedeeltelijk) met de fiets afleggen en hiervoor een specifieke fietsvergoeding ontvangen van hun werkgever. Het totale aantal fietsende pendelaars ligt waarschijnlijk nog een stuk hoger. 

Veerle Michiels, mobiliteitsexpert bij SD Worx: “Of 2024 een topjaar wordt voor de fiets, moet in de komende maanden duidelijk worden. Het weer speelt een belangrijke rol. Mei en juni zijn topmaanden, gevolgd door september en oktober. Na vier maanden in 2024 zitten we op bijna 11% die de fiets nemen; vergeleken met 13% voor heel 2023. Vooral in april namen minder medewerkers de fiets dan in 2023 (-16%), maar wie wel de fiets nam, fietste meer kilometers: gemiddeld 200 km/maand in plaats van 189 km/maand het jaar ervoor in april.” 

Wie doet de meeste kilometers per fiets? 

De meeste kilometers staan op de teller van werknemers die een enkele rit tussen de 16 en 30 kilometer fietsen. De meeste kilometers die werknemers naar hun werk fietsen, worden afgelegd in Vlaams-Brabant (gemiddeld 160 km per maand in 2023), Brussel (145 kilometer per maand) en Antwerpen (gemiddeld 142 kilometer per maand). 

Veerle Michiels van SD Worx: “De rit naar het werk met de fiets kan ook aardig wat opleveren. Hetzij via de nieuwe algemene fietsvergoeding (28 eurocent per kilometer), hetzij via de oudere facultatieve fietsvergoeding (maximaal 35 eurocent per kilometer). Het afgelopen jaar zien we een stijging van gemiddeld 25 eurocent naar 30 eurocent per kilometer. De vergoeding vormt zeker een aanmoediging: het is financieel interessant omdat het vrijgesteld is van sociale zekerheidsbijdragen en van belastingen. De voorwaarde is uiteraard wel dat de fietsvergoeding alleen wordt toegekend per daadwerkelijk gefietste woon-werkkilometer. Wat nieuw is, is dat je je werkelijke beroepskosten niet mag aantonen in de aangifte personenbelasting. Anders dan de term 'algemene' fietsvergoeding doet vermoeden, heeft niet iedereen er recht op. Denk bijvoorbeeld aan werknemers met een bedrijfswagen. Er is nog een beperking: er geldt een maximumbedrag per jaar. Voor 2024 is dat 3.500 euro. Dit maximum geldt ook voor de facultatieve fietsvergoeding. De gemiddelde fietsvergoeding in 2024 bedraagt 64 euro per maand, maar dit hangt uiteindelijk af van de afstand."